ریسک کنید و همین امروز یکی از این‌ها را تماشا کنید، قول می‌دهیم خوشتان بیاید.
اگر از تماشای آثار بی‌کیفیت نمایش خانگی خسته شده‌اید، اگر فیلم‌های روز دنیا حالتان را خوب نمی‌کند، در این مطلب چند پیشنهاد ناب در حوزه «مستند ایرانی» داریم.
دوسر برد دو سر باخت
مستند «دوسر برد دوسر باخت» فیلمی مستند ساخته آزاده مسیح زاده است که به دلیل شباهت‌هایش با فیلم قهرمان اصغر فرهادی حسابی خبرساز شد. سوژه اصلی مستند دو سر برد دو سر باخت فردی به نام محمدرضا شکری است؛ مردی که به دلیل ناتوانی در پرداخت مهریه همسر سابقش از سال ۱۳۸۶ در زندان به سر می‌برد. در طی یک مرخصی آقای شکری کیفی پر از پول پیدا می‌کند. نکته جالب این ماجرا که موجب رسانه‌ای شدن آن نیز شد این است که این زندانی با وجود بدهی سنگینی که دارد، کیف را به صاحبش برمی‌گرداند.
نسیه و نقد
اگر از خوانندگان قدیمی مجله‌ی «فیلم» و بعدتر «دنیای تصویر» باشید، خسرو دهقان برایتان نامی آشناست. یک منتقد سینما با رویکردی منحصر به فرد. مستند «نسیه و نقد» به کارگردانی پیام مستوفی و مرجان گلستانی، یک مستند خوش ریتم و جذاب درباره‌ی خسرو دهقان است؛ مردی شوخ و رند و منتقدی خاص.
بی بی جان
«بی بی جان» به کارگردانی مشترک نرگس جودکی و ایمان پاکنهاد، روایتی از یک دختربچه ۱۳ ساله افغان بود که ده سال پیش و یک روز پس از عروسی‌اش به قتل رسیده بود؛ دختری که داستان زندگی‌اش تقاطع دو بحران کودک‌همسری و قتل‌های ناموسی است. سازندگان این مستند که هر دو خبرنگاران اجتماعی هستند با شناخت خودشان از فضای چنین اتفاقاتی سراغ این سوژه رفته‌اند و پس از پژوهش برای این مستند که به نزدیک شدن خانواده به مستندسازان کمک کرده، داستان را ثبت کرده‌اند.
ترنج
روایتی جذاب و دیدنی از قصه‌ی فرهنگ و تاریخ خوراک ایرانی. «ترنج» در هر قسمت سراغ یکی از سنت‌های غذایی ایرانی‌ها می‌رود و با تکیه بر پژوهشی دقیق و مفصل، داستان آن‌ها را روایت می‌کند؛ از انواع نان‌ها و چای و شربت‌ها تا انواع شیرنی‌ها و غذا‌های دریایی شمال و جنوب. این مجموعه ۱۲ قسمتی سام کلانتری، حامد شکیبانیا و نیوشا طبیبی را تهیه کرده‌اند.
آقای نویسنده زنده است
بهرام صادقی فقط یک مجموعه‌ی داستان کوتاه دارد و یک داستان بلند؛ «سنگر و قمقمه‌های خالی» و «ملکوت». اما این دو کتابش را از بهترین‌های تاریخ داستان نویسی ایران می‌دانند. مستند «آقای نویسنده زنده است» به کارگردانی حامد قصری روایتی است از زندگی و آثار او، با عکس ها، اسناد، نامه‌ها، صدا‌ها و فیلم‌هایی از او که برای اولین بار منتشر شده است.
جایی برای فرشته‌ها نیست
«جایی برای فرشته‌ها نیست» یک درام جذاب، پرتعلیق و هیجان انگیز است. مستندی درباره‌ی دختران تیم ملی اسکیت هاکی ایران و مشکلات پیچیده‌ی آن‌ها در راه مسابقات آسیایی. یکی از محبوب‌ترین و پرافتخارترین مستند‌های این سال‌ها و فیلمی قصه‌گو که داستان چند قهرمان را روایت می‌کند و بعد از دیدن آن حال خوبی خواهید داشت.
گریختن
روایتی تلخ و گزنده از پناهجویی افغان به نام «امین» که می‌خواهد داستان زندگی‌اش را برای اولین بار بازگو کند. داستانی که علاوه بر زندگی شخصی امین، شرایط معاصر افغانستان را روی دور تند به تصویر می‌کشد: از قدرت گرفتن مجاهدین و سرنگونی پادشاهی تا ظهور طالبان. مستندی انیمیشنی که روی مفاهیمی مانند کشور، خانواده، مهاجرت، پناهجویی و .. مانور می‌دهد.
سبالو
محمود بردک‌نیا، نوازنده‌ی ساز‌های کوبهای، اصالتی آفریقایی دارد و سال‌ها پیش اجدادش از زنگبار به بوشهر مهاجرت کرده‌اند و او تلاش می‌کند سنت پدرانش را زنده نگه دارد. «سبالو» به کارگردانی محسن نساوند روایتی است از زندگی او و تاثیر رنگین پوستان آفریقایی تبار در موسیقی آیینی و سنتی جنوب ایران، از «خیام خوانی» و «یزله خوانی» و بوشهر.
رم … شهبازان
اگر درباره‌ی ساخت راه آهن سراسری ایران، چیز‌های زیادی نمی‌دانید، مستند «رم .. شهبازان» به کارگردانی محمدرضا صاحبی می‌تواند شروعی برای این آشنایی باشد. محمد محسنیان (پژوهشگر) به یادداشت‌های مدیر شرکت پیمانکار ایتالیایی پروژه بر می‌خورد که در آن به مرگ چند کارگر ایتالیایی و دفن شدنشان در نزدیکی کوهی در ایران اشاره کرده. او می‌رود تا قبر‌ها را پیدا کند.
قلعه برقرار
مستند «قلعه برقرار» به کارگردانی فرشاد فدائیان که جزو مستندسازان پرسایقه ایرانی است ، داستان آب و آبادانی، پیرمردی که خود با جملاتی که به اندازه‌ی کویر ساده و صمیمی‌‌اند به ما می‌گوید به یک قلعه مخروبه در کویر راوند کاشان آمده و با دستان خود آن را زنده و برقرار کرده است، «فقط با یک قنات و یک چکه آب». «قلعه برقرار» در دورانی که مردم جهان نگران تغییرات اقلیمی هستند، عملاً راهکار عبور از این بحران بین المللی را بازگشت به ریشه‌ها می‌داند که از قضا قنات به عنوان یکی از قدیمی‌ترین شیوه‌های توزیع آب جزو ریشه‌هاست.